Pamiętasz kreskówkę Jetsonowie? Powstała ona w latach 60. i pokazywała przygody rodziny, która żyje pod koniec XXI wieku. Bohaterowie funkcjonują w świecie, w którym technologia ułatwia ludziom życie, więc na ekranie widzimy sprzątające roboty, futurystyczne samochody, maszyny, które przygotowują obiady, nauczanie zdalne czy organizowanie spotkań ze znajomymi w formie video konferencji. Brzmi znajomo?

Zmieniająca się rzeczywistość 

W tamtych czasach była to wykreowana rzeczywistość, a większość społeczeństwa nie słyszała nawet o dostępie do Internetu. Jeżeli spojrzymy na przytoczoną historię z perspektywy najmłodszych pokoleń, jest to jedyna znana im rzeczywistość i nie ma w niej nic nadzwyczajnego.  

To, jakie są kluczowe wydarzenia w danym okresie, jacy bohaterowie popkultury są popularni w naszej młodości, ukształtowało nas i wpłynęło na to, kim jesteśmy, a także to, jakie mamy oczekiwania również w stosunku do naszych wykładowców czy pracodawców. 

Stąd jednym z wymiarów różnorodności jest wiek i nasza przynależność pokoleniowa. 

Czym jest pokolenie?

Za pokolenie uznaje się możliwą do wyodrębnienia grupę ludzi, których łączy zbliżony czas urodzenia oraz istotne wydarzenia toczące się na kluczowych etapach ich rozwoju. 

Obecnie mamy pierwszy raz w historii sytuację, gdzie aktywne zawodowo są osoby aż z 4 pokoleń. Stąd umiejętność zarządzania różnorodnością pokoleniową jest przydatna do efektywnej współpracy w Twoim zespole. 

Czy umiesz wymienić te pokolenia i wiesz, do którego z nich przynależysz?

Sprawdźmy!

  • Najstarsi pracownicy należą do pokolenia Baby Boomers. Są to osoby urodzone w latach 1946 – 1964. 
  • Następnie wyróżniamy pokolenie X (1965-1984).
  • Pokolenie Y, potocznie nazywane Millenialsami (1985-1994).
  • I Pokolenie Z (1995 -2010).

Najmłodsze osoby będące jeszcze na etapie wczesnoszkolnym nazywamy pokoleniem Alfa. I choć nie mówimy o tym pokoleniu w kwestiach obecności na rynku pracy to już warto z uważnością zacząć się przyglądać ich preferencjom i wydarzeniom, które ich kształtują. 

Wszyscy się różnimy, dlatego warto spojrzeć na aspekt wieku i pokolenia w swoim zawodowym środowisku. 

Ćwiczenie praktyczne

Mam dla Ciebie zadanie. 

Jeżeli już masz pierwsze doświadczenia zawodowe to będę Ciebie prosić o odwołanie się do nich, a jeżeli nie, to wyobraź sobie jak to będzie, gdy podejmiesz już swoją pierwszą pracę. 

  • Czy pamiętasz swoje pierwsze miesiące na rynku pracy? 
  • Jakie towarzyszyły Ci wtedy emocje? 
  • Czy pamiętasz w jakim wieku byli Twoi współpracownicy? 
  • Czy z perspektywy własnej historii widzisz, jak te doświadczenia ukształtowały Ciebie?

Moja perspektywa: wiek i pokolenia

Ja doskonale pamiętam ten czas. Byłam najmłodsza, jako jedyna nie miałam dzieci, a na dodatek zamiast budować karierę od razu po studiach ruszyłam na podbój świata do Azji Południowo-Wschodniej. Dlaczego Ci o tym mówię? Ponieważ po dołączeniu do zespołu czułam, że do niego nie pasuję. Mój styl życia znacząco odbiegał od tego, jaki prowadzili moi współpracownicy, nie miałam z nimi wielu wspólnych tematów do rozmów, a na także doświadczałam wielu wyzwań związanych z preferowanym stylem pracy. Pozwól, że przytoczę jedną z takich historii. 

W procesie onboardingu każdy nowy pracownik musiał odbyć szkolenia i zdać egzamin końcowy. W trakcie szkoleń korzystano z prezentacji zawierających wszystkie niezbędne dane i pojęcia umożliwiające przejście tego egzaminu. Po kilku dniach robienia własnoręcznych notatek, znużona, zapytałam prowadzącą, czy może udostępnić materiały przed szkoleniem tak bym mogła na nich dopisywać notatki, a nie przepisywać całe slajdy. 

W odpowiedzi usłyszałam, że robienie odręcznych notatek wpływa na moją koncentrację i zapamiętywanie materiału. Nie podważam tej opinii jednak podczas 5-letnich studiów każdy wykładowca był zobligowany do udostępnienia materiałów przed zajęciami, a notatki prowadziło się na laptopach, stąd nie uważałam, że mam się teraz cofać do „przestarzałych” metod stosowanych wcześniej przez moich rodziców. 

Z czasem moja frustracja rosła. Rozważałam odejście z firmy. Wszystko się zmieniło w momencie zorganizowania  szkolenia z różnorodności pokoleniowej w naszej organizacji. Był to punkt kulminacyjny wzajemnego zrozumienia. Zrozumiałam, że mój szef czy współpracownicy nie są wcale przestarzali, a ja w ich oczach roszczeniową Milenialską. Każdy z nas miał odmienne doświadczenia na różnych etapach naszego życia, a one wpłynęły na nasze oczekiwania, styl pracy, wartości i  sposób budowania relacji. 

Obserwując wydarzenia, których doświadczyło każde z pokoleń możemy bardzo łatwo odnaleźć analogię w tym, co obserwujemy na uczelniach wyższych oraz w miejscu pracy. Dlatego zamiast oceniać zachowania innych osób, zachęcam Ciebie do zanurkowania głębiej i z ciekawością przyjrzenia się również swoim doświadczeniom i aktualnym potrzebom. Dzięki zrozumieniu siebie łatwiej i z dużo większą akceptacją widzimy innych. 

Pamiętaj jednak, że ludzie, nawet będąc w podobnym wieku różnią się od siebie.  

Wpływają na to nie tylko różnice pokoleniowe, które kształtowane są m.in. przez:

  • Sposób wychowania
  • Funkcjonowanie rodziny  
  • Doświadczenie kryzysów w określonym wieku
  • Poziom rozwoju gospodarczego
  • Sposób pozyskiwania informacji
  • Dostęp do technologii
  • Bohaterów popkultury

Ale również przez różnice wynikające z etapu życia tj.:

  • Urządzanie pierwszego mieszkania
  • Decyzję o założeniu rodziny
  • ”Poszukiwanie siebie”
  • Urodzenie lub adoptowanie dzieci
  • Wyprowadzenie się dzieci z domu
  • Potrzebę „przewidywalności”

Zmiany pokoleniowe w firmie

Zmiany pokoleniowe nieustannie wpływają na to, w jaki sposób funkcjonują przedsiębiorstwa. Każda generacja charakteryzuje się bowiem innymi cechami, podejściem do pracy, jak i poziomem angażowania się w nią, celami oraz sposobem ich osiągania. To wszystko sprawia, że utrzymanie odpowiedniego poziomu motywacji i zapobieganie potencjalnym konfliktom międzygeneracyjnym może stanowić duże wyzwanie. 

Jak zatem efektywnie współpracować w zespole międzypokoleniowym? Jest na to przepis!

Zaakceptuj naszą różnorodność i unikaj mikroagresji w komunikatach. Pozbądź się ze swojego słownika sformułowań typu „roszczeniowy Millenials”, „typowy płatek śniegu, kiedy mówimy o pokoleniu Z”, bądź “betonowy X czy BB”. 

Poznaj nie tylko własne potrzeby i oczekiwania, ale także swoich współpracowników.

Otwarcie rozmawiaj o tym, czego doświadczasz i wspólnie z innymi szukaj rozwiązań trudnych sytuacji. Współdecydowanie i możliwość wyrażenia siebie jest tym, co motywuje najmłodsze pokolenia.

Stwórz kulturę feedbacku, nie zapominając o tym pozytywnym, który na “polskim podwórku” nie jest tak rozpowszechniony, a ma ogromne znaczenie dla pokolenia Y i Z. 

Jakie są Wasze doświadczenia związane z wiekiem i różnicami międzypokoleniowymi w miejscu pracy?